Rapport AzG: Humanitaire crisis in Afghanistan door beperkingen voor vrouwen, falend zorgsysteem en armoede

Amsterdam, 7 februari 2023 – Afghanen hebben een slechte toegang tot medische zorg, waarschuwt Artsen zonder Grenzen (AzG) in een zojuist uitgebracht rapport. De extreme beperkingen voor vrouwen zijn een extra aanslag op de gezondheid van Afghanen: zij hebben als patiënt lastiger toegang tot zorg en de beperkingen voor vrouwen verergeren ook het personeelstekort in ziekenhuizen. Ook de grote armoede onder de bevolking maakt medische zorg voor het overgrote deel van de Afghanen onbereikbaar. AzG roept de Afghaanse overheid op om de eerstelijns medische zorg in Afghanistan snel te versterken. Toegang tot onderwijs en werk voor vrouwen is daarbij van levensbelang voor alle Afghanen.

Beperkingen voor vrouwen

Meer dan 60 procent van de ondervraagden in het AzG onderzoek geeft aan dat het voor vrouwen veel lastiger is om een arts te bezoeken dan voor mannen. Ze kunnen het huis niet uit zonder een mannelijk familielid als begeleider. Het is daardoor voor vrouwen moeilijker om een naar een ziekenhuis te gaan, bijvoorbeeld als patiënt, verzorger of humanitair hulpverlener. Afghanen die niet in de stad wonen moeten vaak lang reizen om bij een arts of ziekenhuis te komen. Voor patiënten betekent het vaak dat een reis die voor één persoon al moeilijk te betalen is, onbetaalbaar wordt voor twee personen.

AzG maakt zich grote zorgen over de beperkingen voor vrouwen om onderwijs te volgen en werk te zoeken. Vrouwelijke gezondheidswerkers zijn nu en in de toekomst juist heel hard nodig in het land. Filipe Ribeiro, de landvertegenwoordiger van AzG in Afghanistan: “In sommige projecten is het nu al moeilijk is om de juiste gezondheidsmedewerkers te vinden. Als vrouwen niet mogen studeren, dan is er in de toekomst een groot tekort aan artsen, vroedvrouwen en verplegers. Kraamafdelingen zijn in Afghanistan grotendeels alleen toegankelijk voor vrouwelijke zorgverleners. Vrouwen verbieden om te leren en te werken heeft daarmee rechtstreeks invloed op de beschikbaarheid van levensreddende zorg aan moeders en kinderen.”

Geen geld voor eten of zorg

Uit het rapport van AzG over de toegang tot gezondheidszorg in Afghanistan komt een schrijnend beeld naar voren van de economische situatie van Afghanen. De sancties van de internationale gemeenschap hakken zwaar in op de Afghaanse economie. De werkloosheid is torenhoog en de prijzen voor voedsel gaan door het dak. 95 procent van de ondervraagden in het AzG-onderzoek gaf aan de afgelopen twaalf maanden moeite te hebben gehad om voedsel te kunnen kopen.

Van alle respondenten zei 88 procent dat ze in 2022 medische zorg uitstelden of besloten geen hulp te zoeken, een stijging van 14,3 procent ten opzichte van hetzelfde onderzoek dat AzG een jaar eerder hield. Artsen van AzG zien de moeilijkheden van de bevolking onder meer terug in ondervoeding. "Soms zijn moeders zo ondervoed dat ze geen melk meer kunnen produceren voor hun kinderen. We zien dat ze thee in flessen doen om aan pasgeboren baby's van slechts zeven of acht dagen te geven, wat heel gevaarlijk kan zijn", zegt Hadia, een lid van de medische staf van AzG in het regionale ziekenhuis van Herat.

Over dit AzG rapport

Het rapport Persistent Barriers to Access Health Care in Afghanistan bundelt medische gegevens, interviews en vragenlijsten van patiënten, hun verzorgers en personeel in de projecten van AzG in Helmand, Herat, Kandahar Khost en Kabul. AzG documenteerde ook belemmeringen voor de toegang tot gezondheidszorg in Afghanistan in rapporten die in 2014, 2020 en 2021 werden gepubliceerd. De namen van de in het persbericht geciteerde Afghanen zijn veranderd om hun identiteit te beschermen.