Artsen zonder Grenzen staakt noodgedwongen noodhulp vluchtelingen en migranten aan Poolse grens

Amsterdam, 7 januari 2022 – Artsen zonder Grenzen staakt noodgedwongen noodhulp bij de Poolse grens met Belarus omdat de organisatie herhaaldelijk de toegang tot het grensgebied is ontzegd door de Poolse autoriteiten. In dit beboste grensgebied proberen groepen mensen te overleven bij temperaturen onder het vriespunt. Zij hebben dringend medische en humanitaire hulp nodig. De afgelopen maanden bood Artsen zonder Grenzen noodhulp aan mensen die de oversteek van Belarus naar Polen probeerden te maken. De organisatie roept de Nederlandse overheid op ervoor te pleiten bij de EU dat mensen in nood toegang hebben tot humanitaire- en medische zorg. Maar ook om zich in te zetten tegen misbruik, geweld en illegale pushbacks aan de Europese grenzen, ook in andere crisisgebieden. Artsen zonder Grenzen spreekt hierover in de Tweede Kamer op 12 januari. 

Sinds oktober verzocht Artsen zonder Grenzen herhaaldelijk toegang te krijgen tot het afgesloten grensgebied en de grensposten in Polen, maar zonder succes. Tot op de dag van vandaag bevinden zich mensen in dit grensgebied. Zij hebben geen toegang tot hulp en bevinden zich in een potentieel levensbedreigende situatie. Ze kunnen echter niet terug, of vooruit, want aan beide kanten wordt geweld toegepast.  

 Streng gecontroleerde grensgebieden 

Sinds juni 2021 hebben duizenden mensen geprobeerd om Europa te bereiken; via Belarus naar Polen, Litouwen en Letland. Als gevolg hiervan heeft Polen afrasteringen geplaatst bij de grens die worden bewaakt door militairen. Ook heeft het land de noodtoestand afgekondigd langs het grensgebied. Het streng gecontroleerde gebied is sindsdien amper toegankelijk voor noodhulporganisaties, vrijwilligers en pers.  

Fysiek aangevallen, geïntimideerd en overvallen 

Migranten en vluchtelingen die er wel in geslaagd zijn om buiten de ingeperkte gebieden te komen, zijn grotendeels opgevangen door hulporganisaties. Ook Artsen zonder Grenzen heeft hen ondersteund met medische- en mentale zorg. Medewerkers van de organisatie hebben ooggetuigenverslagen van mensen die zijn aangevallen, geïntimideerd en overvallen aan beide kanten van de grenzen.   

Europese trend van geweld en illegale pushbacks

“Het is zeer zorgwekkend dat het internationale hulporganisaties door Europese lidstaten verboden wordt om hulp te bieden aan mensen in nood. Enerzijds zien we het toenemende geweld aan de Europese grenzen tegen kwetsbare mensen. Vaak gevolgd door gedwongen en illegale pushbacks”, zegt Ellen van der Velden, operationeel manager AzG. “Anderzijds wordt het organisaties verboden om deze mensen humanitaire of medische hulp te bieden. Daar waar pushbacks plaatsvinden, wordt vaak geweld gebruikt en raken mensen soms ernstig gewond. Zoals ook op de Balkan, op de Griekse eilanden, in Libië en op de Middellandse Zee. Juist in deze crisisgebieden moeten hulporganisaties neutraal en onpartijdig hun werk kunnen doen.” 

Artsen zonder Grenzen trekt haar noodhulpteam uit het Poolse grensgebied terug, maar blijft actief in Polen. Ook zet de organisatie haar werkzaamheden voort in Litouwen en Belarus. Artsen zonder Grenzen blijft zich inzetten om vluchtelingen te helpen.