Catastrofe dreigt in Soedan: Artsen zonder Grenzen roept op tot onmiddellijke actie

Soedan staat op de rand van een humanitaire catastrofe: de helft van de bevolking -24,6 miljoen mensen- kampt met ernstige voedselonzekerheid, en 8,5 miljoen mensen verkeren in een noodsituatie of hongersnood[1]. Zonder onmiddellijke actie dreigt de situatie verder te escaleren. Artsen zonder Grenzen (AzG) ziet dat internationale hulpverlening tekortschiet en bureaucratische obstakels en aanhoudend geweld de toegang tot hulp bemoeilijken. De Nederlandse noodhulpcoördinator Marcella Kraay ziet de gevolgen in Darfur: "Niet handelen is een bewuste keuze, en die keuze kost mensenlevens".

AzG heeft gegevens vrijgegeven die schokkende ondervoeding aantonen op meerdere locaties, zowel tijdens het hoogtepunt van het schaarsteseizoen vorig jaar als onlangs nog in december 2024. Met de jaarlijkse hongerperiode die in mei begint, moet er nu dringend worden ingegrepen. De ondervoedingscrisis is al langere tijd bekend. In oktober waarschuwde de VN dat "nog nooit in de geschiedenis zoveel mensen met honger en hongersnood zijn geconfronteerd als nu in Soedan[2]." 

Cijfers AzG over ondervoeding in Soedan

-In Noord-Darfur, waar een RSF-blokkade op de hoofdstad El Fasher mensen uithongert en hen van levensreddende hulp berooft, screenden AzG-teams meer dan 9.500 kinderen onder de vijf jaar tijdens een voedseluitdeling in Tawila in december 2024. Ze vonden een verontrustend percentage van 35,5 procent algemene acute ondervoeding, met 7 procent van de kinderen in een ernstige staat van ondervoeding. 

- In september bleek dat 34 procent van de 29.300 kinderen die AzG onderzocht tijdens een vaccinatiecampagne in het Zamzam-kamp aan acute ondervoeding leed. Sinds begin december heeft herhaaldelijke beschieting het onmogelijk gemaakt om verdere evaluaties in het kamp uit te voeren, wat de situatie waarschijnlijk nog verder heeft verslechterd. 

- Buiten Darfur, in Omdurman, deelstaat Khartoem, voerde AzG in oktober 2024 een voedingsscreening uit tijdens een vaccinatiecampagne voor kinderen. Daaruit bleek dat 7,1 procent van de kinderen ernstig ondervoed was. 

- Ondervoeding treft niet alleen conflictgebieden. In Nyala, de hoofdstad van Zuid-Darfur, bleek uit een screening in AzG-ondersteunde klinieken in oktober 2024 dat 23 procent van de kinderen onder de vijf jaar ernstig ondervoed was. In twee door AzG gesteunde faciliteiten was 26 procent van de zwangere en borstvoedende vrouwen acuut ondervoed. 

"Sommige delen van Soedan zijn moeilijk bereikbaar. Maar het is zeker mogelijk om daar hulp te bieden, en dat is precies wat humanitaire organisaties en de VN zouden moeten doen," zegt Marcella Kraay, de Nederlandse noodhulpcoördinator van AzG, vanuit Nyala in de deelstaat Zuid-Darfur.  "In gebieden die gemakkelijker toegankelijk zijn, evenals in de moeilijkst bereikbare regio’s zoals Noord-Darfur, worden mogelijkheden zoals luchttransport nog steeds niet benut. Niet handelen is een bewuste keuze, en die keuze kost mensenlevens", vervolgt Kraay. 

Nu grootschalige respons nodig
Het verplaatsen van hulpgoederen zal nog moeilijker worden tijdens het regenseizoen en de schaarsteperiode, wanneer overstroomde zandwegen onbegaanbaar worden. Daarom moet nu een grootschalige humanitaire respons worden opgezet.

Belemmering van noodhulp
Het werk van hulporganisaties wordt ook belemmerd door bureaucratische eisen die door de strijdende partijen worden opgelegd. Dit maakt het extra moeilijk om mensen in nood te bereiken en van hulp te voorzien. Vergunningen voor hulpverlening worden vertraagd of zelfs helemaal geweigerd. In Zuid-Darfur kreeg AzG te maken met hulpgoederen die vastzitten in Tsjaad omdat de Rapid Support Forces (RSF) geen toestemming geven om verder te reizen. Onlangs moest een voedseldistributie in Zuid-Darfur worden uitgesteld omdat AzG niet de benodigde reisvergunningen kreeg. 

Oproep aan de wereld
AzG roept VN-organisaties, internationale organisaties, donorlanden en regeringen met invloed op om alle mogelijke middelen in te zetten, inclusief luchttransport, om de geblokkeerde wegtransporten aan te vullen of indien nodig te vervangen. De strijdende partijen moeten onbelemmerde toegang verlenen aan humanitaire organisaties. AzG roept de strijdende partijen, hun bondgenoten en invloedrijke landen op om hun invloed aan te wenden om de obstakels weg te nemen die nu sterfte en lijden veroorzaken.  AzG zal blijven doen wat het kan, maar de omvang van de crisis is groter dan wat de organisatie alleen aankan. Er is dringend een grootschalige respons nodig om verdere sterfte en hongersnood te voorkomen.

Beeldmateriaal vindt u hier

[1] Bron: IPC

[2] Bron: https://www.ohchr.org/en/press-releases/2024/10/sudan-faces-one-worst-famines-decades-warn-un-experts